Cụm từ "phông bạt" trong "lối sống phông bạt" bắt nguồn từ từ "phông bạt" dùng để chỉ những tấm màn lớn thường được sử dụng để che đậy hoặc trang trí trong các sự kiện, hội chợ, hoặc sân khấu. Khi nhìn vào tấm phông bạt, người ta thấy một hình ảnh đẹp mắt, hấp dẫn, nhưng thực tế chỉ là một lớp màn che phủ bên ngoài, không phản ánh đúng thực chất bên trong.

Việc sử dụng cụm từ "phông bạt" trong bối cảnh lối sống ám chỉ việc che đậy, tạo dựng một hình ảnh hào nhoáng, hoàn hảo bên ngoài để che giấu những khuyết điểm, sự thật kém hoàn hảo của bản thân. Lối sống này thường được thể hiện qua việc khoe khoang tài sản, thành công giả dối, và phóng đại sự thật trên các phương tiện truyền thông xã hội.

Sống phông bạt - Nguồn: Đài TH Hà Nội 1

Sống phông bạt là gì?

Lối sống phông bạt là một hiện tượng xã hội, nơi mà cá nhân thường xuyên phô trương, khoe khoang những gì họ có hoặc thậm chí không có, nhằm tạo ra một hình ảnh hoàn hảo, xa hoa trước mắt người khác. Điều này thường được thể hiện rõ ràng nhất qua mạng xã hội, nơi người ta đăng tải những hình ảnh, thông tin về một cuộc sống xa hoa, thành công mà họ không thực sự sở hữu.

Những người sống phông bạt thường xuyên khoe tài sản cá nhân như xe hơi, nhà cửa, quần áo, và các món đồ hiệu đắt tiền. Họ hay chia sẻ những câu nói triết lý, tự cho mình là người hiểu biết sâu rộng. Ngoài ra, họ còn đăng tải hình ảnh và thông tin về các hoạt động từ thiện để tạo dựng hình ảnh đẹp trong mắt mọi người. Một biểu hiện khác là thói quen check-in liên tục tại các địa điểm sang trọng, đắt tiền.

Vì sao lối sống phông bạt ngày càng phổ biến?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến lối sống phông bạt. Một trong số đó là áp lực từ xã hội, đặc biệt là mạng xã hội, nơi mọi người có thể dễ dàng so sánh mình với người khác. Sự so sánh này khiến nhiều người cảm thấy phải thể hiện một hình ảnh hoàn hảo để được ngưỡng mộ. Bên cạnh đó, nhiều người sống phông bạt do tự ti về ngoại hình, năng lực hay xuất thân của mình. Họ sử dụng lối sống này để che giấu đi những khuyết điểm và sự tự ti. Một nguyên nhân khác là thói hư vinh, khi một số người sống phông bạt để lừa gạt, lợi dụng người khác nhằm đạt được mục đích cá nhân.

Lối sống phông bạt ngày càng phổ biến do nhiều yếu tố tâm lý học xã hội. Trước hết, áp lực từ xã hội và mạng xã hội đóng vai trò quan trọng. Theo lý thuyết so sánh xã hội, con người thường đánh giá bản thân thông qua việc so sánh với người khác. Mạng xã hội làm khuếch đại hiện tượng này, khiến nhiều người cảm thấy cần phải thể hiện một hình ảnh hoàn hảo để được ngưỡng mộ. Chuẩn mực xã hội cũng thúc đẩy điều này, khi giá trị và thành công thường được đo bằng những thứ vật chất. Thứ hai, nhu cầu tự khẳng định và được công nhận cũng là một yếu tố quan trọng. Theo lý thuyết tự xác định, con người có nhu cầu cơ bản về tự chủ và cảm giác năng lực. Khi những nhu cầu này không được thỏa mãn, họ tìm cách bù đắp bằng việc tạo ra hình ảnh hào nhoáng. Lối sống phông bạt đáp ứng nhu cầu được ngưỡng mộ từ người khác, tạo ra một vòng lặp khuyến khích hành vi này. Thứ ba, ảnh hưởng của mạng xã hội với hiệu ứng lan tỏa và hiệu ứng lọc làm tăng thêm sự phổ biến của lối sống phông bạt. Cuối cùng, cảm giác thiếu thốn tương đối và tự ti về bản thân thúc đẩy người ta che giấu khuyết điểm bằng hình ảnh hào nhoáng. Tất cả những yếu tố này kết hợp tạo ra một môi trường thuận lợi cho lối sống phông bạt phát triển và lan rộng trong xã hội hiện đại.

Tác hại của lối sống phông bạt

Lối sống phông bạt có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Trước hết, việc liên tục chi tiêu để duy trì lối sống xa hoa vượt quá khả năng tài chính có thể dẫn đến nợ nần và khủng hoảng tài chính. Khi sự thật bị phơi bày, người sống phông bạt có thể mất lòng tin từ bạn bè, gia đình và đồng nghiệp, gây ra những tổn thương tinh thần và rạn nứt trong các mối quan hệ. Ngoài ra, lối sống này khiến người ta quên đi giá trị thật của cuộc sống, chạy theo những thứ hào nhoáng mà đánh đổi hạnh phúc và sự bình an trong tâm trí.

Tạm kết

Để tránh lối sống phông bạt, quan trọng nhất là học cách chấp nhận và yêu thương bản thân với tất cả khuyết điểm. Bên cạnh đó, đầu tư vào sự phát triển cá nhân và các mối quan hệ chân thật thay vì chạy theo vẻ ngoài. Hướng đến một cuộc sống giản dị, chân thật sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn, giúp bạn cảm thấy tự do, không phải lo lắng về việc duy trì một hình ảnh giả tạo.

Lối sống phông bạt, mặc dù có thể mang lại một số lợi ích ngắn hạn như cảm giác thỏa mãn và được ngưỡng mộ, nhưng về lâu dài, nó gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực đối với cả cá nhân và xã hội. Việc sống thật với bản thân và phát triển các giá trị chân chính sẽ mang lại cuộc sống bền vững và hạnh phúc hơn.

Theo Trần Văn Toản

tamlyhoc.org

Tham khảo

• 1. Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. *Human Relations*, 7(2), 117-140. https://doi.org/10.1177/001872675400700202
• 2. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The "what" and "why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. *Psychological Inquiry*, 11(4), 227-268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
• 3. Stouffer, S. A., Suchman, E. A., DeVinney, L. C., Star, S. A., & Williams Jr, R. M. (1949). *The American Soldier: Adjustment during Army Life* (Vol. 1). Princeton University Press.
• 4. Hỏi Đáp – Phông bạt là gì? Người có lối sống phông bạt tốt hay xấu? (2023). VNGreen. https://vngreen.vn/phong-bat-la-gi-nguoi-co-loi-song-phong-bat-tot-hay-xau-20230313150840616.htm
• 5. Phông bạt là gì? Biểu hiện của lối sống phông bạt hiện nay. (2023). VOH. https://voh.com.vn/phong-bat-la-gi-bieu-hien-cua-loi-song-phong-bat-hien-nay-20230314152119346.htm