Tâm lý học tổ chức - tâm lý học tổ chức nhân sự (I/O) là gì? - Ở Việt Nam đang như thế nào?

0

Tâm lý học công nghiệp và tổ chức (Industrial and Organizational Psychology), còn được biết đến dưới các tên gọi khác như tâm lý học nghề nghiệp, tâm lý học tổ chức, hoặc tâm lý học công việc và tổ chức, là một lĩnh vực ứng dụng của tâm lý học. Tâm lý học công nghiệp, công việc và tổ chức (IWO) là thuật ngữ phổ quát được sử dụng toàn cầu để mô tả lĩnh vực này.

Tâm lý học tổ chức là gì?

Ngành này nghiên cứu về hành vi của con người liên quan đến công việc và áp dụng các lý thuyết và nguyên tắc của tâm lý học vào các tổ chức và cá nhân trong môi trường làm việc cũng như cuộc sống nghề nghiệp của họ. Các chuyên gia tâm lý học công nghiệp và tổ chức được đào tạo theo mô hình học viên - nhà nghiên cứu. Chúng đóng góp vào thành công của tổ chức bằng cách cải thiện hiệu suất làm việc, động viên, sự hài lòng nghề nghiệp, an toàn và sức khỏe nghề nghiệp, cũng như sức khỏe và phúc lợi tổng thể của nhân viên. Các chuyên gia trong lĩnh vực này tiến hành nghiên cứu về hành vi và thái độ của nhân viên, và phát triển các phương pháp cải thiện thông qua các hoạt động tuyển dụng, chương trình đào tạo, phản hồi và hệ thống quản lý.



Tâm lý học công nghiệp và tổ chức được dự đoán là một trong những ngành nghề phát triển nhanh nhất trong thập kỷ tới, theo Hướng dẫn Triển vọng Nghề nghiệp của Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ năm 2014. Dự kiến tỷ lệ tăng lên đến 53%, với mức lương trung bình là 109.030 đô la Mỹ, và những người hàng đầu có thể kiếm được 192.150 đô la vào năm 2018.

Đến năm 2020, tâm lý học công nghiệp và tổ chức được xác nhận là một trong 17 chuyên ngành được Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA) công nhận tại Hoa Kỳ. Nó được đại diện bởi Phân khu 14 của APA và được chính thức gọi là Hiệp hội Tâm lý học Công nghiệp và Tổ chức (SIOP).

Tâm lý học tổ chức ở Việt Nam

Mặc dù ít nghe nói đến trên các phương tiện truyền thông đại chúng, nhưng tính đến thời điểm hiện tại, ngành tâm lý học công nghiệp và tổ chức ở Việt Nam đã phát triển đáng kể trong những năm gần đây. Việt Nam đang trải qua quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa kinh tế, điều này đặt ra nhiều thách thức mới đối với các tổ chức và doanh nghiệp trong việc quản lý và phát triển nhân lực. Bỏ qua câu chuyện văn hóa Việt Nam có cách hiểu chưa được đúng mực về ngành tâm lý học suốt một thời gian dài (Mai Do, 2020). Thì Việt Nam là đất nước có tiềm năng rất lớn về dịch vụ sức khỏe tinh thần, một trong những lĩnh vực quan trọng và thiết thực nhất của tâm lý học (Maxfield Brown, 2020). Và sức khỏe tâm thần và những vấn đề về tâm lý của người lao động cũng không ngoại lệ.

Ngành tâm lý học công nghiệp và tổ chức ở Việt Nam thường tập trung vào các hoạt động chính như:

+ Tư vấn tuyển dụng và phát triển nhân sự, 

+ Đào tạo và phát triển kỹ năng cho nhân viên,

+ Nghiên cứu về hành vi tổ chức và năng suất lao động, cũng như cải thiện môi trường làm việc và tăng cường sự hài lòng của nhân viên.

Các công ty tư vấn tâm lý học công nghiệp và tổ chức, cũng như các bộ phận nhân sự của các tổ chức lớn, đang ngày càng nhận ra tầm quan trọng của việc áp dụng các nguyên tắc và phương pháp của tâm lý học trong quản lý nhân sự để tối ưu hóa hiệu suất và sự hài lòng của nhân viên. 

Vị trí việc làm Tâm lý học tổ chức tại các tập đoàn lớn, uy tín thường có mức lương cao, chế độ đãi ngộ tốt và cơ hội phát triển nghề nghiệp rộng mở. Các công ty nhỏ, năng động thường có môi trường làm việc trẻ trung, sáng tạo và cơ hội học hỏi nhiều. Song, chúng ta nên lựa chọn công ty phù hợp với năng lực, kinh nghiệm và mục tiêu nghề nghiệp của bản thân. 

Tại thời điểm viết bài này, một số công ty, tập đoàn lớn cũng đang tuyển dụng ngành tâm lý học tổ chức như:

1. Tập đoàn FPT: 

Vị trí: Chuyên viên Tâm lý học tổ chức

Yêu cầu: Tốt nghiệp chuyên ngành Tâm lý học; Có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Tâm lý học tổ chức; Kỹ năng giao tiếp và thuyết trình tốt.

2. Công ty Cổ phần Tập đoàn Vingroup:

Vị trí: Chuyên viên Nhân sự

Yêu cầu: Tốt nghiệp chuyên ngành Tâm lý học hoặc Quản trị nhân sự; Có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Nhân sự; Kỹ năng giao tiếp và đàm phán tốt.

3. Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk):

Vị trí: Chuyên viên Đào tạo và Phát triển

Yêu cầu: Tốt nghiệp chuyên ngành Tâm lý học hoặc Giáo dục học; Có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Đào tạo và Phát triển; Kỹ năng thiết kế và giảng dạy chương trình đào tạo.

4. Công ty Cổ phần Unilever Việt Nam:

Vị trí: Chuyên viên Nhân sự

Yêu cầu: Tốt nghiệp chuyên ngành Tâm lý học hoặc Quản trị nhân sự; Có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Nhân sự; Kỹ năng giao tiếp và phân tích tốt


Ngoài ra, có nhiều nơi đang tuyển việc làm ngành tâm lý học tổ chức tại các công ty, tập đoàn khác như: Công ty Cổ phần Tập đoàn Hòa Phát, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Công ty Cổ phần Bia Sài Gòn - Miền Trung (Sabeco),...


Triển vọng mới cho ngành Tâm lý học tổ chức

Một nghịch lý đang xảy ra là trong khi ngày càng nhiều lao động có áp lực cuộc sống dẫn đến nhiều vấn đề tâm lý như stress, trầm cảm, rối loạn lo âu, vì vậy nhu cầu về chăm sóc sức khỏe tinh thần ngày càng được quan tâm, đặc biệt là trong các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cũng ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của việc tuyển dụng và phát triển nhân viên dựa trên các yếu tố tâm lý. 

Nhưng, mặt khác thì số lượng chuyên gia tâm lý học tổ chức - nhân sự được đào tạo bài bản còn ít so với nhu cầu của thị trường. Báo cáo dự báo nhu cầu nhân lực và thị trường lao động giai đoạn 2021-2025 của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thị trường lao động (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) cho thấy, ngành Tâm lý học là một trong những ngành có nhu cầu nhân lực cao trong giai đoạn sắp tới.

Nói thật thì, chuyên viên tâm lý học tổ chức, tâm lý học nhân sự có trình độ chuyên môn cao và kinh nghiệm làm việc thì có thể nhận mức lương khá cao. Các doanh nghiệp thường có chế độ đãi ngộ tốt cho nhân viên ngành này như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, thưởng,... Ví dụ một công ty X (nguồn tin chưa xác thực) đăng trên trang tuyển dụng về các mức thỏa thuận ứng với bằng cấp (chưa tính đến kinh nghiệm) như sau: Cử nhân Tâm lý học: 8 - 15 triệu đồng/tháng; Thạc sĩ Tâm lý học: 15 - 25 triệu đồng/tháng; Tiến sĩ Tâm lý học: 25 - 40 triệu đồng/tháng. Cùng với các chế độ đãi ngộ khá hấp dẫn như: Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; Phụ cấp ăn trưa, đi lại; Thưởng tháng, thưởng quý, thưởng năm; Khóa học đào tạo, phát triển năng lực; Cơ hội thăng tiến.... như là mơ.

Về chuyên môn, nhà Tâm lý học tổ chức có thể làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau như doanh nghiệp, trường học, bệnh viện, phòng khám tâm lý, trung tâm tư vấn tâm lý, và cũng có thể tự mở phòng khám hoặc trung tâm tư vấn tâm lý.

Nhìn chung, ngành Tâm lý học nhân sự tại Việt Nam có tiềm năng phát triển rất lớn trong tương lai. Đây là một ngành nghề đầy hứa hẹn cho những bạn trẻ yêu thích lĩnh vực tâm lý và mong muốn có một công việc ý nghĩa. Tuy nhiên, ngành này vẫn đang trong quá trình phát triển và thách thức lớn là việc tiếp tục nâng cao nhận thức về tâm lý học công nghiệp và tổ chức trong cộng đồng doanh nghiệp, cũng như nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chuyên môn trong lĩnh vực này.


Theo Quỳnh Như Lê
tamlyhoc.org


Tham khảo

Danh mục:

Đăng nhận xét

Mới hơn Cũ hơn
__________