Tình yêu là một khía cạnh quan trọng của cuộc sống con người, tạo nên sự gắn kết và cung cấp niềm hạnh phúc đích thực. Tuy nhiên, tình yêu không chỉ là một cảm xúc đơn thuần mà nó cũng có thể được coi là một quá trình phát triển. Nghiên cứu về tình yêu đã chỉ ra rằng có một số giai đoạn phát triển của tình yêu mà hầu hết mọi người trải qua trong mối quan hệ của họ. Bài viết này sẽ trình bày về các giai đoạn phát triển của tình yêu và cung cấp minh chứng từ các nghiên cứu.
I. Giai đoạn hấp dẫn và mê hoặc (limerence)
Giai đoạn đầu tiên trong quá trình phát triển của tình yêu được gọi là giai đoạn hấp dẫn và mê hoặc, hay còn được gọi là limerence. Trong giai đoạn này, cả hai người trong mối quan hệ đều cảm thấy mê hoặc và hứng thú với nhau. Mọi hành động và từng cử chỉ của đối tác đều khiến họ cảm thấy thăng hoa và hạnh phúc.
Nghiên cứu của Helen Fisher, nhà tâm lý học tình yêu hàng đầu, đã chỉ ra rằng trong giai đoạn này, não bộ sản sinh các hóa chất như phenylethylamine (PEA) và oxytocin, góp phần tạo ra cảm giác hạnh phúc và thăng hoa. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng giai đoạn này có thể kéo dài từ một vài tuần đến một vài tháng.
II. Giai đoạn khám phá và sự phát triển (exploration and development)
Sau giai đoạn limerence, mối quan hệ tiến vào giai đoạn khám phá và sự phát triển. Trong giai đoạn này, cặp đôi bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về nhau và xây dựng một nền tảng cho mối quan hệ của họ. Họ có thể khám phá những sở thích chung, giá trị, và mục tiêu cuộc sống của mình. Giai đoạn này có thể kéo dài trong một khoảng thời gian dài, từ vài tháng đến một vài năm.
Nghiên cứu của John Lee, một nhà tâm lý học tình yêu, đã phân loại tình yêu thành sáu loại khác nhau, bao gồm tình yêu tận tụy, tình yêu thân mật, và tình yêu lãng mạn. Các giai đoạn khác nhau của tình yêu có thể thể hiện sự phát triển và thay đổi trong các loại tình yêu này.
III. Giai đoạn ổn định và sự cam kết (stability and commitment)
Giai đoạn cuối cùng trong quá trình phát triển của tình yêu là giai đoạn ổn định và sự cam kết. Trong giai đoạn này, cặp đôi đã xây dựng một mức độ lớn của sự tin tưởng, sự hiểu biết và cam kết với nhau. Họ đã hình thành một mối quan hệ ổn định và sẵn sàng đối mặt với những thử thách và khó khăn.
Nghiên cứu của Robert Sternberg, nhà tâm lý học hàng đầu về tình yêu, đã đề xuất rằng cam kết trong tình yêu bao gồm ba yếu tố chính: cảm xúc (passion), thân tình (intimacy) và cam kết (commitment). Các yếu tố này cùng nhau tạo thành một tình yêu lâu dài và bền vững.
Kết luận:
Tình yêu không chỉ là một cảm xúc mà còn là một quá trình phát triển. Các giai đoạn phát triển của tình yêu, bao gồm giai đoạn hấp dẫn và mê hoặc, giai đoạn khám phá và sự phát triển, và giai đoạn ổn định và sự cam kết, được minh chứng bởi các nghiên cứu trong lĩnh vực tâm lý học. Hiểu rõ các giai đoạn này có thể giúp chúng ta xây dựng một mối quan hệ tình yêu hạnh phúc và bền vững.
Theo Trần Văn Toản
tamlyhoc.org
Tham khảo
Fisher, H. (1998). Lust, attraction, and attachment in mammalian reproduction. Human Nature, 9(1), 23-52.
Lee, J. A. (1973). The colors of love: An exploration of the ways of loving. Toronto: New Press.
Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological Review, 93(2), 119-135.
Hatfield, E., & Rapson, R. L. (1993). Love and intimacy: The gentle revolution. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
Hendrick, S. S., & Hendrick, C. (1992). Romantic love. Newbury Park, CA: Sage Publications.
Aron, A., Fisher, H., Mashek, D. J., Strong, G., Li, H., & Brown, L. L. (2005). Reward, motivation, and emotion systems associated with early-stage intense romantic love. Journal of Neurophysiology, 94(1), 327-337.
Diamond, L. M. (2003). What does sexual orientation orient? A biobehavioral model distinguishing romantic love and sexual desire. Psychological Review, 110(1), 173-192.
Reis, H. T., & Aron, A. (2008). Love: What is it, why does it matter, and how does it operate? Perspectives on Psychological Science, 3(1), 80-86.