Tiêu chuẩn đạo đức là bộ tiêu chí ứng xử quan trọng của nghành tâm lý học, nó xác định những quy tắc chung mà các chuyên gia tâm lý nên tuân theo khi thực hiện công việc của mình. Tiêu chuẩn này giúp đảm bảo rằng các chuyên gia tâm lý hoạt động một cách đáng tin cậy và trung thực, đảm bảo sự bảo mật và quyền riêng tư của khách hàng và hỗ trợ việc giải quyết các vấn đề tâm lý với tính chính xác và tận tình.
Các tiêu chuẩn đạo đức có bắt buộc không?
Các tiêu chuẩn đạo đức là bắt buộc với những người hoạt động trong nghành tâm lý học, bao gồm các chuyên gia tâm lý, nhà tâm lý học và sinh viên tâm lý học. Chúng được xác định bởi các tổ chức liên quan đến tâm lý học, như American Psychological Association (APA) hoặc British Psychological Society (BPS), và phải được tuân theo trong thực hiện công việc của chuyên gia.
Việc tuân theo các tiêu chuẩn đạo đức giúp đảm bảo sự chính xác, trung thực và bảo mật trong hoạt động của chuyên gia tâm lý, cũng như tôn trọng quyền riêng tư và sức khỏe tinh thần của khách hàng. Vi phạm các tiêu chuẩn đạo đức có thể dẫn đến mức phạt hoặc từ chức, và có thể gây hại đến tính uy tín của nghành tâm lý học nói chung.
Có những tiêu chuẩn đạo đức nào?
Một số tiêu chuẩn đạo đức quan trọng của nghành tâm lý học bao gồm:
- Bảo mật thông tin: Chuyên gia tâm lý phải giữ bí mật tuyệt đối về thông tin của khách hàng, chỉ chia sẻ khi cần thiết hoặc khi được sự cho phép của khách hàng.
- Trung thực và tính chính xác: Chuyên gia tâm lý phải hoạt động một cách trung thực và chính xác, tránh việc sử dụng thông tin sai hoặc làm giả dữ liệu.
- Tôn trọng quyền riêng tư: Chuyên gia tâm lý phải tôn trọng quyền riêng tư của khách hàng và tránh việc
Điều gì xảy ra nếu nhà tâm lý vi phạm tiêu chuẩn đạo đức?
Quy định về xử lý vi phạm các tiêu chuẩn đạo đức của nhà tâm lý học sẽ khác nhau tùy theo quốc gia và tổ chức liên quan. Tuy nhiên, một số quy định chung mà các nước có thể có bao gồm:
- Xét xử và xử lý các khiếu nại: Nhiều nước có cơ chế xét xử và xử lý các khiếu nại về vi phạm các tiêu chuẩn đạo đức của chuyên gia tâm lý.
- Mức phạt: Nếu chuyên gia tâm lý bị tình cảm vi phạm các tiêu chuẩn đạo đức, họ có thể phải chịu mức phạt tùy theo từng trường hợp, từ cảnh cáo đến từ chức hoặc cấm hoạt động.
- Xử lý tại các tổ chức liên quan: Nhiều nước có các tổ chức liên quan đến tâm lý học, như American Psychological Association hoặc British Psychological Society, có thể xử lý vi phạm các tiêu chuẩn đạo đức của chuyên gia tâm lý.
Lưu ý rằng, các quy định cụ thể về xử lý vi phạm các tiêu chuẩn đạo đức có thể thay đổi tùy theo quốc gia và tổ chức liên quan, vì vậy nên kiểm tra các quy định cụ thể trong tổ chức hoặc hiệp hội mà nhà tâm lý đang hoạt động. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức là rất quan trọng để giữ vững uy tín và tín nhiệm của nghành tâm lý học và chuyên gia tâm lý.
Tóm lại, mặc dù Việt Nam chưa có một bộ tiêu chuẩn thống nhất được ban hành rộng rãi. Những về cơ bản, một nhà Tâm lý học biết rõ đâu là việc làm thể hiện được sự tôn trọng ngành nghề, tôn trọng pháp luật và tôn trọng quyền lợi của thân chủ và đâu là những việc không nên làm thì người đó đã có "bộ tiêu chuẩn đạo đức" tốt cho riêng mình.
Theo Toản Trần